The book is dedicated to the study of the Armeno-Turkish literature throughout the entire period of its existence in handwritten (14-19 Cent.) and printed (1727-1968) forms. The subject of the source study includes original and translated Armeno-Turkish belletristic, religious-dogmatic, historical and philosophical literature, works of the missionaries, didactic and scientific-popular books and plays created for Turkish performances of the theatrical troupes. Examined were the historical and socio-political prerequisites and reasons of the origination, development and decline of such literature with a special emphasis on its great mission in bringing the western Armenians of the Turkish speaking provinces back to their national traditions and Apostolic church and re-learning of their almost forgotten mother tongue. The contribution of Armeno-Turkish literature into the cultural life of the Ottoman Empire, development of the modern literary Turkish language and creation of the enlightenment literature and dramatic art is undeniable. Studied were over 2000 titles of printed books published in the course of 250 years in about 50 cities round the world, as well as the cultural, social and historical value of 120 periodicals. The book is based on the research and source study of the Armeno-Turkish literature published in 2001. The book is assigned for scholars interested in or dealing with the Armeno-Turkish literature, the handwritten of printed periods of its existence and the periodicals of the time being.
Գիրքը նվիրված է հայատառ թուրքերեն գրականության ուսումնասիրությանը՝ նրա ձեռագիր (14-19-րդ դ.) և տպագիր (1727-1968թթ. ) շրջաններին: Աղբյուրագիտական ուսումնասիրության առարկա են դարձել հայատառ թուրքերեն ինքնուրույն և թարգմանական գեղարվեստական գրականությունը, կրոնադավանաբանական, պատմական, փիլիսոփայական երկերը, միսիոներական, ուսումնական, գիտահանրամատչելի գրքերը, հայկական թատերախմբերի թուրքերեն ներկայացումների համար ստեղծված գրականությունը: Քննության են ենթարկվել այս գրականության առաջացման պատմական, սոցիալ-քաղաքական նախադրյալները, նրա զարգացման և անկման պատճառները: Կարևորվում է այս գրականության մեծագույն առաքելությունը արևմտահայության թուրքախոս գավառների հայությանը դեպի ազգային ավանդույթներին, հարազատ ժողովրդի հավատքին վերադարձնելու, հայալեզու դարձնելու նպաստը: Անհերքելի է հայատառ թուրքերեն գրականության ներդրումը Օսմանյան կայսրության մշակութային կյանքում, թուրք գրական լեզվի և լուսավորական գրականության, դրամատուրգիայի ստեղծման գործում: Ուսումնասիրվում է 250 տարիների ընթացքում աշխարհի շուրջ 50 քաղաքներում հրատարակված ավելի քան 2000 անուն տպագիր գրքերի, 120 անուն պարբերական մամուլի մշակութային, հասարակական և պատմական արժեքը: Գրքի համար հիմք է ծառայել 2001թ. հրատարակված «Հայատառ թուրքերեն գրականությունը» աղբյուրագիտական հետազոտությունը: Գիրքը նախատեսվում է հայատառ թուրքերեն գրականությամբ, նրա ձեռագրական և տպագրական շրջաններով, պարբերական մամուլով զբաղվողների, հետազոտողների համար: